نویسنده:
آرش شفاعی
::: سه شنبه 84/5/18::: ساعت 5:22 عصر
میر احمد میر احسان: احیای قالبهای کلاسیک از منظر نیما ارتجاع نیست
سلسله نشستهای "پوئتیک نو و بازخوانی های نیمایی" در حوزه هنری شهر تهران آغاز شد. در این نشستها که ده جلسه به طول خواهد انجامید، استاد میراحمد میراحسان به بررسی جوانب مختلف پیشنهادهای ادبی نیما یوشیج و تأثیرات آن در شعر معاصر ایران خواهد پرداخت. میراحسان در این نشست با بیان اینکه پوئتیک در فلسفه افلاطونی و ارسطویی به معنای ساختن است و معنایی که در فلسفه اسلامی از آن به عنوان بوطیقا شده است جامع نیست، گفت:در جهان پیش مدرن جدایی میان ساختن شیء، ایده و پدیده هنری وجود نداشت، ولی در دوران مدرن و از قرن هجدهم رشد فناوری باعث شد که آفرینش هنری از جریان کلی و جاری زندگی خارج شود و با مفهوم جدیدی به نام نظریه ادبی رو به رو شویم.
وی با تأکید بر اینکه توسعه مدرن در غرب با مکالمه میان امروز و گذشته روی داد، گفت:اگر شاعر باشی و نیازهای زمان خود را بشناسی می توانی به شعر متناسب با زمان خود دست یابی و به عبارت دیگر زبان شعر در زمان خود باشی. وی از این لحاظ نیما را شاعری بی مانند دانست و گفت:هنوز هم وقتی متنهای نظری و کنش شعری شاعران پس از نیما را با خود او می سنجیم، کار خود نیما بی نظیر است و کار اخوان، بامداد، فروغ، رؤیایی، براهنی و شاعران پس از انقلاب هیچ یک به ژرفای پوئتیک نیما نیستند و شاعران و ایده پردازان در دوره های مختلف نکته ای از تجربه های او را گرفته و تفسیر کرده اند. اینها در حقیقت موتیوهای فرعی تکمیل کننده ای بوده اند برای شعر نیما. وی نقطه اصلی بوطیقای نیما را دیدگاه او نسبت به شعر دانست و گفت:احیای قالبهای کلاسیک از منظر نیما ارتجاع نیست و می توان در این قالبها نیز شعر نو گفت. میر احسان در تشریح بازخوانی شاعران پس از نیما از آثار وی گفت:اخوان حفره مکالمه شعر نیما و شعر کلاسیک را پر کرد. شعر نیما با گسست رو به رو بود؛ چون او شعرهای کلاسیک قدرتمندی ندارد و گنجینه ساختاری و سنتهای شعر کهن در شعر او حضوری ندارد و اخوان به عنوان انسانی با شعری قدرتمندانه در عرصه کلاسیک و آشنا با امکانات و ساختارهای شعر خراسانی، این ساختارها را در شعر نیما پیاده کرد و به زبانی حماسی دست یافت. وی شعر اخوان را از این منظر تکمیل کننده شعر نیما ارزیابی کرد و با تأکید بر اینکه بازخوانی اخوانی از نیما، بازخوانی اصیل است، گفت:با وجود این که هرمنوتیک جدید، واژه بازخوانی را بر سر زبانها انداخته است. باید گفت:بازخوانی های رایج، بازخوانی نیستند؛ زیرا بدون تسلط بر میراثها، بازخوانی ممکن نیست. بازخوانی درست آن است که شما به عنوان موجودی مستقل آینه ای شوید و چیزی را با تجربه خود بازتاب دهید. میراحسان در تشریح روند شکل گیری مدرنییسم در عرصه هنر گفت:دوران مدرنیسم دورانی است که تحت تأثیر آموزه های کانت و دکارت شکل گرفت و در مکالمه مداوم میان حال و گذشته پیش رفت. وی افزود:پس از مدرنیسم بود که ما دیگر زمین را مادر ندیدیم بلکه آن را ذخیره ای برای استخراج مواد و تولید اشیای مادی دیدیم. در این دوران بود که جهان از محل تجلی وحدت به عرصه ای برای ساختن، تقلیل یافت و فرد محور مدرنیته شد. میر احسان با بیان اینکه دنیوی سازی و اسطوره زدایی غایت و هدف مدرنیسم است، گفت:شعر نیما نیز تجربه ای مدرن است و غیت آن در ساحت سنت زدایی از شعر نمود می یابد. سلسله نشستهای یاد شده به مدت ده جلسه روزهای دوشنبه دوم هر ماه در حوزه هنری شهر تهران واقع در میدان آرژانتین، خیابان شانزدهم شرقی پلاک 21 برگزار خواهد شد و حضور در این جلسات را به همه دوستان پیشنهاد می کنم.
میر احمد میر احسان: احیای قالبهای کلاسیک از منظر نیما ارتجاع نیست 
